Bebeğim Doğumla 9. Ay Arası Neler Söylemek İstiyor Olabilir?
Bana yaklaştığınızı görüp ağlamayı bıraktığımda sana şunu demek istiyorum: “Sana, senin sevgine güvenmeye başladım. Ağladığım zaman bana yardım edebileceğini öğreniyorum.”
Aguladığımda, gıgıldama sesleri çıkardığımda, gülümsediğimde, kendimi iyi hissettiğimi, halimden memnun olduğumu anlatmaya çalışıyorum ya da seninle oyun oynamak istiyorum, bazen de se-nin bana gülümsemenin, benimle ilgilenmenin hoşuma gittiğini anlatmak istiyorum.
Başımı başka yöne çevirdiğimde, vücudumu kıvırdığımda, yorgun olduğumu ya da uykumun geldiğini anlatmak istiyorum. Kendimi rahatsız hissettiğimi, senin yapmamı istediğin şeyi yapmak is-temediğimi söylemek için de bazen başımı çeviriyorum. Sıkıldığımda, başka bir şeyle uğraşmak istediğimde de aynı şeyi yapabilirim.
Ağladığımda, hıçkırıklar içinde bağırdığımda acıktığımı, korktuğumu, altımı kirlettiğimi, kakamı yaparken zorlandığımı anlatmaya çalışıyor olabilirim.
Bazen korktuğumda, kendimi kötü hissettiğimde beni sakinleştirmen, bana yardımcı olman için de ağlıyorum.
Benimle konuştuğunda, bana şarkı söylediğinde ben de gülümseyerek, bacaklarımı sallayarak, bazı sesler çıkararak, kahkaha atarak bunlardan hoşlandığımı anlatmaya çalışıyorum ve bunları yapmaya devam etmeni istiyorum.
Tanımadığım birisi bana yaklaşırken ağladığımda, sana doğru yöneldiğimde bazen yabancılardan korkabildiğimi anlatmak istiyorum. Sen kendimi güvende hissetmemi sağlıyorsun. Aslında tanı-madığım kişiler bana yavaş yavaş yaklaşsalar, bana onları tanımam için zaman verseler korkum azalacak.
Ellerimi incelediğimde, kaşığı üst üste birkaç defa yere düşürdüğümde, çevremdeki nesnelere uzanıp onları elime almaya çalıştığımda, elimdeki nesneleri ağzıma götürdüğümde bunları hep yeni şeyler öğrenmek için yapıyorum. Dokularını, sertliklerini, sıcaklıklarını, ne işe yaradıklarını bu şekilde öğreniyorum.
Bebeğim 9-18. Aylar Arası Neler Söylemek İstiyor Olabilir?
Bebeğiniz güzel bir şey yaptıktan sonra size bakıp gülümsediğinde şunu diyor olabilir: “Yapabildiğim şeylerle gurur duyuyorum ve senin de benimle gurur duymanı istiyorum. Bu, beni yeni şeyler denemek konusunda daha istekli yapıyor.” Onun yeni şeyler denemesine fırsat tanıyın, aldığı zevki size belli ettiğin-de, siz de o zevki onunla paylaşın.
Siz onu yedirmeye çalışırken kaşığı tuttuğunda, yüzüne gözüne bulaştırmasına rağmen elindeki yiyeceği vermek istemediğinde şunu diyor olabilir: “Kendi kendime yemekten memnunum. Böylece kendi başıma bir şeyler yapabildiğimi gördükçe kendime olan güvenim artıyor.” Kendi kendine bazı şeyleri yapabilmesi için or-tamı hazırlayın. Üzerine dökmemesi için örtü örtebilirsiniz. Kendine zarar vermemesi için ulaşabileceği uzaklıktaki çatalları, bıçakları, sıcak nesneleri kaldırın. Kendi kendine yemesinin tehlike yaratmayacağı besinleri eline verebilirsiniz.
Yatmaya gitmeyi reddettiğinde şunu diyor olabilir: “İlgimi çeken şeyleri bırakıp uyumak istemiyorum. Seninle daha fazla vakit geçirmek istiyorum.” Yatağa gitme saatlerini hemen her gün aynı saate alabilir, yatmadan önce çok fazla hareket içermeyen etkinlikleri (örn. masal, şarkı söyleme vs.) birlikte yapabi-lirsiniz. Evde de herkes yatağa gidecekmiş gibi sesleri, ışıkları azaltabilirsiniz.
Siz evden çıkarken size yapışıp ağlıyorsa şunu diyor olabilir: “Seni seviyorum. Senin gitmenden hoşlanmıyorum ama bir süre sonra alışıyorum, başkalarıyla da iyi vakit geçirebiliyorum.” Ondan ayrılırken onu tanıdığı, kendini yakın hissettiği kimselere emanet edin. Ayrılmadan önce siz yokken ona bakacak kişiy-le birlikte oyun başlatabilir, zevk aldığı bir etkinliği üçlü olarak yapabilirsiniz. Ne zaman döneceğinizi onun anlayacağı bir şekilde ona açıklayabilirsiniz. Örneğin “Uyuyacaksın, kalkacaksın, ben gelicem,” gibi.
Kalemleri, küpleri istediği gibi diziyor, kalemle kâğıda karalamalar yapıyorsa şunu diyor olabilir: “Ellerimi kullanmayı öğreniyorum, nesnelerin ne işe yaradıklarını keşfediyorum.” Ona öğrenmesini kolaylaştıracak, eğlenmesini sağlayacak oyuncaklar alabilirsiniz. Birlikte oynayabilirsiniz.
Parmağıyla bir şey işaret ettiğinde şöyle diyor olabilir: “Gösterdiğim şeyi istiyorum. Tadını, kokusunu, ne olduğunu merak ediyorum. Elimde tutmak istiyorum.” Gösterdiği şey hakkında konuşabilirsiniz. Ne olduğunu, onunla ne yapmak istediğini sorabilirsiniz. Daha iyi görmesi için ona yaklaştırabilirsiniz. Bu, beden diliyle ifade ettiğini sözlerle ifade etmeye başlamasının yakın olduğunun habercisidir. Konuşmasını cesaretlendirebilirsiniz.
Uzun uzun ses tekrarları yaptığında, cümle kurarmışçasına sesler çıkardığında şunu diyor olabilir: “Artık ben de konuşabiliyorum, beni anlamaya gayret gösterin.” Onu dinleyin, söylediklerini ya da söylemek istediğini düşündüğünüz sözleri bazen tekrar edin, sözel karşılıklar verin. Onu doğru anlayıp anlama-dığınızı ona onaylatın. Onu doğru anlamak için sabırlı olduğunuzu hissettirin.
Bebeğim 18-36. Aylar Arası Neler Söylemek İstiyor Olabilir?
“HAYIR” diyerek itiraz ettiğinde, örneğin dişlerini fırçalamamak konusunda inat ettiğinde şunu diyor olabilir: “Ben de kendi fikirleri ve kararları olan farklı bir insanım. Nasıl davranmanın doğru olacağını deneyerek öğrenmek istiyorum.” Onun gerçekçi, kabul edilebilir bağımsızlık çabalarını destekleyin. Ona yaşına uygun sorumluluklar verin. Net, anlaşılır ve tutarlı sınırlar koyarak kendini güvende hissetmesini sağlayın.
Bazen büyük bir çocuk gibi, bazen de küçük bir bebek gibi davranıyorsa şunu diyor olabilir: “Büyümek ve bağımsız bir birey olmak istiyorum ama henüz çok küçüğüm ve senin desteğine ve bana uygun şekilde yol göstermene ihtiyacım var.” Onun zaman zaman bebeksi davranışlarda bulunmasını hoşgörün. Bazen de büyük bir insan gibi sorumluluklar almasına izin verin. Hem büyümenin hem de halen bir çocuk olmanın avantajlarını kullanmasından onu mahrum etmeyin. Siz tutarlı sınırlar koydukça, net ve makul beklentiler içinde oldukça onun da bu dalgalanmalarının daha hafif olacağını ve daha kısa süreceğini unutmayın.
Nerede duracağını bilemediğinde şunu diyor olabilir: “Kendi kendimi kontrol etmeyi öğeniyorum. Bazen kendimi frenlemekte geç kalabiliyorum.” Size ne zaman ihtiyacı olacağını önceden tahmin etmeye ve hazırlıklı olmaya çalışın. Frenlemekte zorlandığı durumlarda zarar görmemesi için tedbirli olun. Ona sınır-larını zorlayabileceği, zaman zaman da sınırını aştığında sonuçlarını görüp öğrenebileceği güvenli ortamlar hazırlayın (örn. bir odayı ona ayırın ve düştüğünde canının çok yanmaması için yastıklarla destekleyin).
Başka çocuklara vurduğunda, onları ittiğinde, ısırdığında şunu diyor olabilir: “Sinirliydim. İstediğim bir şeyin olmasına izin vermediler, kendimi kontrol edemedim.” Diğer çocuklarla birlikteyken onları gözünüzden uzaklaştırmayın. Çocuklar arasında gerginlik belirtileri olduğunda müdahale edebilirsiniz. Çocuğu-nuza duygularını fark etmesi ve kendini kontrol etmesi için zaman verin. Daha uygun yöntemlerle gerginliğini azaltabileceği yolları gösterin.
Öfke nöbeti yaşıyorsa şunu diyor olabilir: “Sinirliydim, işlerin istediğim gibi gitmemesinden dolayı sonunda sabrım taştı, kendimi kaybettim.” Çocuğunuzun güvenli bir yerde olduğundan ve kendine zarar verme olasılığı olmadığından emin olun. Olan biteni kısaca özetleyin (örn. “Ayakkabı alınmasını istiyordun, şimdi alamayacağımı söylediğimde beni dinlememeye başladın. Aslında sana ne zaman alabileceğimi söylüyordum…”). Bir dahaki sefere nasıl davranmasının onun yararına olacağını, sinirlenmeden, üzülmeden istediği şeyi nasıl elde edebileceğini onun anlayacağı sözcüklerle ona anlatın ve sözlerinizin arkasında durun. Onu sinirlendiren noktaları keşfedin ve aynı durumlara girmeden önce tedbirli davranın.
Altını ıslatıyor, kakasını yapıyor ve sonrasında da yaptığını söylüyorsa şunu diyor olabilir: “Tuvaletimin geldiğini fark et-meye, zaman zaman da çişimi, kakamı tutmayı öğrenmeye başladım. Ama henüz küçüğüm ve istediğimde altıma yapabilmeliyim. Beden benim bedenim ve kararı ben vermeliyim.” Onun tuvaletle ilgili mesajlarını dinleyin. Onu aceleye getirmemeye, tuvalete yapması konusunda zorlamamaya özen gösterin. Tuvaletini önceden söyle-meye başladıysa altını kirletecek korkusuyla bezlemeye devam etmeyin. Zaman zaman tuvaletinin gelip gelmediğini sorun. Tuvalete oturtup bekleyin. Tuvaletini klozetine ya da lazımlığına yaptığında ona destek olun (örn. alkışlayın). Zaman zaman altına kaçırmasının normal olduğunu unutmayın. Aşırı bir utanç duymaması için dikkatli olun.
Aynı öyküyü, aynı masalı defalarca dinlemek istiyorsa şunu diyor olabilir: “Aynı hikâyeyi dinledikçe olanları gitgide daha çok anlıyorum, detayları daha çok yakalıyorum. Dünya zaten çok fazla sürprizle dolu ve hep yeni şeylerle karşılaşıyorum. Bildiğim şeyleri duymak bana güven hissi veriyor.” Onun özellikle çok hoşlandığı hikâyeleri onunla birlikte tartışın. Onun için anlamını sorularla keşfetmeye çalışın. Önyargılı olmamaya, ver-diği mesajları genelleyici bir şekilde ele almamaya özen gösterin. Onun anlatmasına ve yorumlamasına daha fazla zaman verin.
Dr. Koray Karabekiroğlu
En iyi 1024x768 çözünürlükte görüntülenir...
Bu sitede yer alan yazıların her türlü yayın hakkı Dr. Koray Karabekiroğlu'na ait olup; kendisinden Fikir ve Sanat
Eserleri Kanunu'na göre yazılı izin alınmadan söz konusu yazıların herhangi bir bölümü veya tamamı iktibas edilemez
veya herhangi bir usul ile çoğaltılamaz.
Kaynak göstermek ve bilimsel kurallara riayet edilmek kaydı ile alıntı yapılması mümkündür.
